Sổ tay Phục hồi chức năng Lâm sàng Braddom, Ấn bản thứ hai (2026)
Nhà xuất bản: ELSEVIER, 2026
Tác giả: David Cifu, Henry L. Lew – Dịch và chú giải: Ths.Bs. Lê Đình Sáng
(C) Bản dịch tiếng Việt bởi THƯ VIỆN Y HỌC MEDIPHARM
CHƯƠNG 31. Phục hồi chức năng Cơ Xương Khớp
Rheumatologic rehabilitation
Lin-Fen Hsieh; Ying-Chen Kuo
Braddom’s Rehabilitation Care: A Clinical Handbook, 31, 297-310.e14
Hướng dẫn nhanh
Giới thiệu
Thoái hóa khớp (OA)
Viêm khớp dạng thấp (RA)
Viêm cột sống dính khớp (AS)
Quản lý Phục hồi chức năng
|
Cơ xương khớp là một chuyên ngành y học chuyên về đánh giá, chẩn đoán và điều trị các rối loạn cơ xương khớp liên quan đến miễn dịch và không liên quan đến miễn dịch hoặc các rối loạn mô liên kết khác, bao gồm viêm khớp, tổn thương mô mềm (như cơ, gân, sụn, bao hoạt dịch và cân), và viêm mạch. Những rối loạn này có thể gây đau, khuyết tật về thể chất và nghề nghiệp, phụ thuộc trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày (ADL), và các vấn đề tâm lý xã hội. Chương này tóm tắt các bệnh thường gặp và các nguyên tắc phục hồi chức năng trong chuyên ngành cơ xương khớp.
GIỚI THIỆU VỀ BỆNH LÝ CƠ XƯƠNG KHỚP
Định nghĩa và Nguyên nhân (Bảng 31.1)
Các bệnh lý cơ xương khớp bao gồm các rối loạn cơ xương khớp liên quan đến miễn dịch và không liên quan đến miễn dịch hoặc các rối loạn mô liên kết khác, bao gồm viêm khớp, tổn thương mô mềm (như cơ, gân, sụn, bao hoạt dịch và cân), và viêm mạch, cùng nhiều bệnh khác. Viêm khớp, hay viêm các khớp, cấp tính hoặc mạn tính, có thể xảy ra do rối loạn chức năng miễn dịch (ví dụ, viêm khớp dạng thấp [RA], viêm cột sống dính khớp [AS], và viêm khớp vảy nến [PsA]), thoái hóa (ví dụ, bệnh khớp thoái hóa hoặc thoái hóa khớp [OA]), các vấn đề chuyển hóa (ví dụ, gout và các bệnh viêm khớp liên quan đến tinh thể khác), và nhiễm vi khuẩn hoặc vi sinh vật khác.
Triệu chứng và Dấu hiệu
Viêm khớp cấp tính được đặc trưng lâm sàng bởi đau, ấn đau, sưng, nóng và đỏ ở khớp. Trong giai đoạn mạn tính, tổn thương khớp thường xảy ra, và biến dạng, tiếng lạo xạo, hạn chế tầm vận động (ROM), mất vững, hoặc kiểu vận động bất thường của khớp có thể phát triển. Viêm khớp và các rối loạn mô mềm có thể gây đau, khuyết tật về thể chất và nghề nghiệp, phụ thuộc trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày (ADL), và các vấn đề tâm lý xã hội.
Thăm khám lâm sàng (Bảng 31.2)
Thăm khám tại chỗ bao gồm nhìn, sờ, vận động và sức mạnh.
Xét nghiệm
Các xét nghiệm bao gồm tốc độ lắng hồng cầu (ESR), protein phản ứng C (CRP), công thức máu toàn phần (CBC), axit uric, yếu tố dạng thấp (RF), kháng thể kháng protein citrulline hóa (ACPA) hoặc kháng thể kháng peptide citrulline vòng (anti-CCP), kháng thể kháng nhân (ANA), kháng nguyên bạch cầu người (HLA)-B27, và phân tích dịch khớp.
Chẩn đoán hình ảnh
Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh bao gồm X-quang, siêu âm, xạ hình xương, chụp cắt lớp vi tính (CT), và chụp cộng hưởng từ (MRI).
Điểm nhấn lâm sàng
|
THOÁI HÓA KHỚP
Thoái hóa khớp, hay bệnh khớp thoái hóa, được đặc trưng bởi sự thoái hóa sụn, thay đổi xương dưới sụn, thoái hóa sụn chêm, viêm bao hoạt dịch (ít nổi bật hơn so với viêm khớp viêm, ví dụ, RA), và phản ứng xương quanh khớp đi kèm.
Thoái hóa khớp gối
Tỷ lệ mắc thoái hóa khớp gối được ước tính là 12.5% và phổ biến hơn ở phụ nữ và người lớn tuổi. Các yếu tố nguy cơ thường được xác định bao gồm tuổi già, nữ giới, thừa cân, yếu cơ, chấn thương gối trước đó, và lệch trục. Nguyên nhân bao gồm khuynh hướng di truyền, tính toàn vẹn của khớp, các yếu tố cơ học, và các quá trình sinh hóa tế bào.
Ba triệu chứng chính (đau gối, cứng khớp buổi sáng trong thời gian ngắn, giảm chức năng) và ba dấu hiệu chỉ điểm (tiếng lạo xạo, hạn chế vận động, phì đại xương) là những đặc điểm trung tâm của thoái hóa khớp gối. Thang điểm phân độ Kellgren và Lawrence là hệ thống phổ biến nhất trên phim X-quang thường (Bảng 31.3 và Hình 31.4). Siêu âm (Hình 31.5), MRI, hoặc CT cũng có thể hữu ích trong việc đánh giá sự thoái hóa sụn, tổn thương sụn chêm, và thay đổi xương.
Thoái hóa khớp háng
Yếu tố nguy cơ quan trọng nhất là sự hiện diện của hình thái khớp háng bất thường (sau chấn thương hoặc trật khớp bẩm sinh), và các yếu tố nguy cơ khác bao gồm lão hóa, thừa cân, và các yếu tố di truyền. Đau háng, cứng khớp buổi sáng trong thời gian ngắn, xoay trong đau, gập háng dưới 115 độ, và ESR dưới 20 mm/giờ là những yếu tố dự báo chính cho sự phát triển của thoái hóa khớp háng.
Thoái hóa khớp bàn tay
Thoái hóa khớp bàn tay thường xảy ra ở phụ nữ, có liên quan đến di truyền, và ảnh hưởng nhiều nhất đến khớp gian đốt ngón xa (DIP). Triệu chứng phổ biến nhất của thoái hóa khớp bàn tay là đau và nốt ở khớp DIP (nốt Heberden) và khớp gian đốt ngón gần (PIP) (nốt Bouchard) (Hình 31.6). Sự liên quan của khớp bàn-ngón cái (Hình 31.7) cũng phổ biến và thường gây đau khớp đáng kể, biến dạng, suy giảm chức năng bàn tay, và giảm sức nắm.
Quản lý Thoái hóa khớp
Các nguồn gây đau là xương, bao hoạt dịch, bao khớp, và các cấu trúc quanh khớp (cơ, gân, dây chằng, và bao hoạt dịch). Cơn đau có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố tâm lý xã hội và môi trường. Sự nhạy cảm hóa ngoại vi và trung ương của các đường dẫn truyền cảm giác đau có thể duy trì cơn đau và đóng một vai trò trong tính mạn tính của bệnh.
Can thiệp không dùng thuốc bao gồm giáo dục bệnh nhân, tự quản lý, tập luyện, quản lý giảm cân, nẹp hoặc đai, và châm cứu. Quản lý bằng thuốc bao gồm acetaminophen, thuốc chống viêm không steroid (NSAID) tại chỗ hoặc đường uống, opioid, và duloxetine.
Tiêm corticosteroid nội khớp có thể làm giảm viêm và sự hình thành mạch máu mới trong bao hoạt dịch và đã được chứng minh là có hiệu quả trong thoái hóa khớp gối và háng; tuy nhiên, hiệu quả không kéo dài.
Tiêm axit hyaluronic (HA) nội khớp có thể làm tăng độ nhớt và độ đàn hồi của khớp. Phân tích tổng hợp gần đây đã cho thấy nó không có hiệu quả hoặc hiệu quả rất nhỏ, và có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ.
Liệu pháp tăng sinh (Prolotherapy) bao gồm việc tiêm dextrose ưu trương (15% cho mô mềm, 25% cho khớp), natri morrhuate, phenol-glycerin-glucose, huyết tương giàu tiểu cầu, AmnioFix, hoặc tế bào gốc vào gân, điểm bám dây chằng, và các cấu trúc nội khớp. Người ta giả thuyết rằng nó gây ra sự kích ứng cục bộ và viêm sau đó, tiếp theo là sự lành mô, mặc dù cơ chế tác động vẫn chưa được biết. Nó đã cho thấy sự cải thiện ngắn hạn và dài hạn về đau, chức năng, và các đặc điểm X-quang; tuy nhiên, ứng dụng của nó trong thoái hóa khớp vẫn chưa được hầu hết các tổ chức học thuật khuyến nghị.
Phẫu thuật bao gồm thay khớp toàn phần (đã được chứng minh là có hiệu quả), phẫu thuật nội soi sụn chêm, đục xương sửa trục, rửa và cắt lọc.
Điểm nhấn lâm sàng
|
VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
Viêm khớp dạng thấp (RA) là một bệnh viêm hệ thống mạn tính không rõ nguyên nhân, chủ yếu liên quan đến các khớp. Nó cũng thường liên quan đến mô mềm, chẳng hạn như bao gân và bao hoạt dịch. Viêm và phá hủy khớp có thể dẫn đến biến dạng khớp và mất chức năng thể chất. Tỷ lệ mắc RA thay đổi từ 0.3% đến 1.5%, với tỷ lệ nữ/nam là 3/1.
Đặc điểm lâm sàng
KHỞI PHÁT
Bệnh thường khởi phát âm thầm, với các triệu chứng chủ yếu là đau, cứng, và sưng các khớp. Cứng khớp buổi sáng thường kéo dài hơn một giờ trong giai đoạn viêm cấp. Có tới một phần ba bệnh nhân RA có khởi phát cấp tính của viêm đa khớp kèm theo các triệu chứng toàn thân.
GIAI ĐOẠN ĐẦU
Các khớp bị ảnh hưởng phổ biến nhất là các khớp bàn-ngón (MCP) và gian đốt ngón gần (PIP) của các ngón tay, khớp gian đốt ngón của ngón cái, cổ tay, và các khớp bàn-ngón chân (MTP). Viêm bao gân cũng phổ biến và có thể gây ra ngón tay cò súng, bệnh de Quervain, hội chứng ống cổ tay, đứt gân, và thậm chí chèn ép tủy sống cổ.
GIAI ĐOẠN MUỘN
Biến dạng cài khuy (Hình 31.8A) là tình trạng gập khớp PIP và duỗi khớp DIP. Trong tình trạng này, gân duỗi bị phá hủy bởi viêm bao gân, khớp PIP bật lên về phía mu tay, dẫn đến sự dịch chuyển sang bên và về phía lòng bàn tay của các dải bên của gân duỗi.
Biến dạng cổ thiên nga (xem Hình 31.8B) là tình trạng quá duỗi của khớp PIP và gập của khớp MCP và DIP. Sự co rút của các cơ nội tại gây ra sức căng trên bao gân mu tay, dẫn đến quá duỗi của khớp PIP. Các dải bên của gân duỗi trật về phía mu tay khi khớp PIP thoát vị về phía lòng bàn tay. Ngoài ra, sự co rút của các gân gấp sâu gây ra sự gập của khớp DIP.
Các biến dạng khác bao gồm lệch trụ của các khớp MCP (xem Hình 31.8C), bán trật cổ tay về phía lòng bàn tay, viêm khớp biến dạng nặng, biến dạng ngón chân hình búa, biến dạng ngón chân hình vuốt, bàn chân bẹt, vẹo ngón chân cái (xem Hình 31.8D), bán trật đầu xương bàn chân, và biến dạng hình Z của ngón cái.
CÁC ĐẶC ĐIỂM NGOÀI KHỚP
Các đặc điểm ngoài khớp bao gồm thiếu máu nhẹ, nốt dạng thấp, viêm củng mạc, viêm thượng củng mạc, viêm mạch, bệnh lý thần kinh, viêm màng ngoài tim, rối loạn dẫn truyền tim, hội chứng Felty, hội chứng Sjögren, và bệnh amyloidosis. Nó có liên quan đến tiên lượng xấu, đặc biệt là viêm mạch và bệnh phổi dạng thấp.
Tiêu chuẩn phân loại
Các tiêu chuẩn phân loại bao gồm tiêu chuẩn sửa đổi năm 1987 của Hiệp hội Cơ xương khớp Hoa Kỳ (Bảng 31.9) và Tiêu chuẩn Phân loại Viêm khớp dạng thấp năm 2010 của Trường môn Cơ xương khớp Hoa Kỳ (ACR)/Liên đoàn các Hiệp hội Cơ xương khớp Châu Âu (EULAR) (Bảng 31.10).
Tiêu chuẩn năm 2010 bao gồm bốn lĩnh vực: (1) loại và số lượng khớp bị ảnh hưởng, (2) RF và ACPA, (3) các chất phản ứng giai đoạn cấp (CRP và ESR), và (4) thời gian của các triệu chứng.
Điểm tối đa có thể có là 10, trong đó bất kỳ điểm nào từ 6 trở lên cho thấy sự hiện diện của RA. Các tiêu chuẩn mới nhấn mạnh nhiều hơn vào huyết thanh học và các nghiên cứu hình ảnh (siêu âm và MRI).
Quản lý Viêm khớp dạng thấp
CÁC BIỆN PHÁP KHÔNG DÙNG THUỐC
Nó bao gồm giáo dục bệnh nhân, nghỉ ngơi tương đối kết hợp với tập luyện, các phương thức vật lý, hoạt động trị liệu, dụng cụ chỉnh hình phù hợp, tư vấn dinh dưỡng, các can thiệp tâm lý xã hội, và đào tạo nghề.
QUẢN LÝ BẰNG THUỐC
NSAID có thể làm giảm viêm cấp tính, do đó giảm đau và cải thiện chức năng; tuy nhiên, chỉ riêng NSAID không thể ngăn chặn sự tiến triển của tổn thương khớp và khuyết tật do đó.
Glucocorticoid có thể được sử dụng khi khởi phát, như một chiến lược bắc cầu (giảm liều trong khi các thuốc chống thấp khớp thay đổi bệnh (DMARD phát huy tác dụng), trong một đợt bùng phát bệnh, hoặc như các tác nhân tiêm tại chỗ. ACR khuyến nghị dùng đường uống liều thấp (<10 mg/ngày prednisolone hoặc tương đương) trong vòng dưới 3 tháng.
DMARD có thể thay đổi hoặc điều chỉnh quá trình bệnh và do đó ức chế sự tiến triển của tổn thương khớp (Bảng 31.11). Trong số các DMARD tổng hợp thông thường (csDMARD), methotrexate (MTX) nên là thuốc được ưu tiên cho RA và có thể được kết hợp với NSAID và glucocorticoid. Khi bệnh nhân ít đáp ứng với MTX, đã đến lúc thêm một DMARD sinh học (bDMARD) hoặc DMARD tổng hợp nhắm mục tiêu (tsDMARD). Các nhược điểm là chi phí cao, tác dụng phụ, và đôi khi là các biến cố bất lợi nghiêm trọng (nhiễm trùng, lao, hội chứng mất myelin, tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư, và lupus do thuốc).
PHẪU THUẬT
Các chỉ định phẫu thuật bao gồm đau khó chữa, phá hủy khớp nghiêm trọng, hoặc đáp ứng kém với thời gian dài điều trị nội khoa và phục hồi chức năng. Các phẫu thuật phổ biến là thay khớp, cắt bao hoạt dịch, sửa chữa gân, đục xương sửa trục, và làm cứng khớp.
Điểm nhấn lâm sàng
|
VIÊM CỘT SỐNG DÍNH KHỚP
Bệnh khớp cột sống huyết thanh âm tính là một loại viêm khớp viêm mạn tính liên quan đến cấu trúc trục; nó được biểu hiện bằng đau lưng mạn tính và cứng cột sống tiến triển. Nó cũng có thể liên quan đến vai, háng, và các khớp ngoại vi khác. Biểu hiện của nó bao gồm AS, viêm khớp phản ứng, bệnh khớp của bệnh viêm ruột, viêm khớp vảy nến, bệnh khớp cột sống không phân loại, và AS khởi phát ở tuổi vị thành niên. Bệnh này được đặc trưng bởi sự vắng mặt của RF, xu hướng tập hợp gia đình, liên quan đến HLA-B27, bệnh lý điểm bám gân, viêm màng bồ đào, viêm niệu đạo, và tổn thương da vảy nến.
Dịch tễ học
Tỷ lệ mắc AS đã được ước tính là từ 0.1% đến 1.4% dân số (0.2-0.5% ở Hoa Kỳ), khoảng 5% đến 6% ở những người có kết quả xét nghiệm dương tính với HLA-B27, và tỷ lệ nam/nữ là 2 đến 3. Tuổi khởi phát cao nhất là từ 20 đến 30 tuổi.
Đặc điểm lâm sàng
Biểu hiện phổ biến nhất là đau lưng viêm mạn tính, với cứng khớp buổi sáng kéo dài hơn 30 phút và thường là hàng giờ, có thể giảm bớt khi tập luyện hoặc sử dụng NSAID, và nặng hơn khi nghỉ ngơi (Bảng 31.12). Cơn đau thường bắt đầu ở vùng mông hoặc thắt lưng, lan lên lưng giữa, và sau đó di chuyển đến vùng lưng trên và cổ.
Các tư thế đặc trưng là mất độ cong ưỡn của cột sống thắt lưng, tăng độ cong gù của cột sống ngực, duỗi bù trừ của cột sống cổ, và gập khớp háng và gối. Viêm khớp ngoại vi xảy ra ở 35% đến 50% bệnh nhân AS. Các khớp bị ảnh hưởng nhiều nhất, theo thứ tự tần suất, là vai, háng, và gối. Tổn thương háng có ở 25% đến 35% bệnh nhân AS và có liên quan đến mức độ khuyết tật thể chất cao và tiên lượng xấu. Viêm điểm bám gân xảy ra ở 40% đến 70% bệnh nhân AS. Vị trí phổ biến nhất của viêm điểm bám gân là điểm bám của gân Achilles vào xương gót. Viêm ngón (Dactylitis) có ở 6% đến 8% bệnh nhân AS.
Các bệnh đồng mắc ngoài khớp bao gồm viêm màng bồ đào trước (phổ biến nhất, 25-40%), bệnh viêm ruột, tổn thương da vảy nến, hở van động mạch chủ, rối loạn dẫn truyền tim, bệnh phổi hạn chế, xơ phổi đỉnh, bệnh thận do globulin miễn dịch, hoặc bệnh amyloidosis thận.
Tỷ lệ loãng xương và gãy đốt sống ở bệnh nhân AS lần lượt là 25% và 10%. Khoảng 65% các ca gãy xương có liên quan đến thiếu hụt thần kinh. Tổn thương tủy sống phổ biến hơn 11 lần ở bệnh nhân AS so với dân số chung và ảnh hưởng đến cột sống cổ thường xuyên hơn cột sống ngực và thắt lưng.
Xét nghiệm
HLA-B27 có ở 90% đến 95% bệnh nhân AS. Thiếu máu đẳng sắc đôi khi được thấy. ESR hoặc CRP tăng ở 50% đến 70% bệnh nhân có bệnh đang hoạt động.
Các dấu hiệu X-quang thường
Các dấu hiệu X-quang thường của viêm khớp cùng chậu bao gồm hẹp khe khớp, xơ cứng, bào mòn, và dính xương (Hình 31.13). Chúng đã được chia thành năm cấp độ (Bảng 31.14). Phim X-quang chậu cho thấy bào mòn và viêm xương ở ụ ngồi, mấu chuyển xương đùi, mào chậu, và khớp mu. Thay đổi X-quang của cột sống có thể bao gồm hình vuông hóa các thân đốt sống, cầu xương (syndesmophytes) (Hình 31.15), dính các khớp mỏm khớp, và vôi hóa dây chằng dọc trước.
Nếu phim X-quang chậu thường không đáp ứng các tiêu chí cho viêm khớp cùng chậu nhưng nghi ngờ về AS vẫn cao, bước tiếp theo là MRI (hình ảnh T2-weighted triệt tiêu mỡ hoặc STIR), có thể cho thấy phù tủy xương ở các xương liền kề với các khớp bị ảnh hưởng (Hình 31.16).
Tiêu chuẩn chẩn đoán
Tiêu chuẩn New York sửa đổi năm 1984 bao gồm các triệu chứng đau lưng viêm mạn tính, hạn chế vận động cột sống thắt lưng và giãn nở lồng ngực, và phim X-quang thường cho thấy viêm khớp cùng chậu (Bảng 31.17).
Quản lý Viêm cột sống dính khớp
Các mục tiêu bao gồm giảm triệu chứng, duy trì chức năng, phòng ngừa biến chứng bệnh cột sống, và giảm thiểu các bệnh đồng mắc ngoài cột sống và ngoài khớp.
QUẢN LÝ BẰNG THUỐC
NSAID nên được sử dụng cho liệu pháp ban đầu và sử dụng liên tục để giảm tốc độ tiến triển của cột sống. Nó có thể được bổ sung bằng một loại thuốc giảm đau đơn giản hoặc opioid hiệu lực thấp hơn.
Thuốc ức chế yếu tố hoại tử khối u (TNF) (hoặc một tác nhân kháng TNF) được sử dụng cho bệnh nhân có bệnh trục không đáp ứng với NSAID. Nó rất hiệu quả để giảm triệu chứng, có thể ngăn chặn sự phá hủy xương, và có thể có tiềm năng thay đổi bệnh. Thuốc ức chế Interleukin-17 (IL-17), một kháng thể đơn dòng hoàn toàn người (secukinumab) nhắm vào IL-17A, gần đây đã được phát hiện là có hiệu quả và có tiềm năng thay đổi bệnh. Hiện tại NSAID, thuốc ức chế TNF, và thuốc ức chế IL-17 là những loại thuốc hiệu quả duy nhất cho biểu hiện cột sống của AS.
Sulfasalazine được sử dụng cho bệnh nhân chủ yếu bị viêm khớp ngoại vi.
Tiêm corticosteroid tại chỗ dành cho viêm khớp ngoại vi dai dẳng, đau khớp cùng chậu, hoặc viêm điểm bám gân (không được sử dụng ở gân Achilles, gân bánh chè, và gân cơ tứ đầu vì sợ đứt gân).
PHẪU THUẬT
Các phẫu thuật thường được sử dụng bao gồm thay khớp toàn phần (cho các khớp bị phá hủy, đặc biệt là háng) và đục xương hình chêm của cột sống (cho biến dạng cột sống nặng) (Hình 31.18).
Điểm nhấn lâm sàng
|
VIÊM KHỚP VẢY NẾN
Dịch tễ học
Viêm khớp vảy nến là một thành viên của gia đình bệnh khớp cột sống huyết thanh âm tính và được định nghĩa là một bệnh viêm khớp liên quan đến bệnh vảy nến. Tỷ lệ mắc viêm khớp vảy nến là 1 đến 2 trên 1000, và tỷ lệ mới mắc là 6 trên 100,000 mỗi năm. Người ta ước tính rằng 4% đến 30% bệnh nhân bị vảy nến có viêm khớp vảy nến.
Triệu chứng và Dấu hiệu (Moll và Wright)
Năm dạng lâm sàng của viêm khớp vảy nến bao gồm (1) viêm ít khớp không đối xứng (13%) (Hình 31.19), (2) viêm đa khớp (phổ biến nhất, 63%), (3) tổn thương khớp DIP chiếm ưu thế (<5%), (4) viêm khớp phá hủy (viêm khớp biến dạng nặng), và (5) bệnh khớp cột sống chiếm ưu thế.
Các dấu hiệu X-quang
Dấu hiệu X-quang điển hình nhất là sự cùng tồn tại của các thay đổi bào mòn và sự hình thành xương mới ở khớp DIP. Các thay đổi khác bao gồm viêm màng xương dạng bông với sự hình thành xương mới tại vị trí viêm điểm bám gân, tiêu các đốt ngón xa, phá hủy lớn các khớp đơn độc, hình ảnh “bút chì trong cốc”, và sự hiện diện của cả tiêu khớp và dính khớp.
Tiêu chuẩn chẩn đoán
Phân loại viêm khớp vảy nến theo tiêu chuẩn Phân loại Viêm khớp vảy nến (CASPAR) (Bảng 31.20).
Điều trị
Nó bao gồm liệu pháp cho cả bệnh da và khớp. Điều trị thường bắt đầu bằng NSAID. Bước tiếp theo là một DMARD không sinh học, tốt nhất là MTX, leflunomide, hoặc sulfasalazine. Nếu không hiệu quả, có thể thêm một thuốc ức chế TNF, IL-17, hoặc IL-12/23. Các thuốc ức chế TNF có thể làm giảm sự tiến triển X-quang của bệnh. Thay khớp có thể được đề nghị ở những bệnh nhân bị phá hủy khớp nghiêm trọng.
GOUT VÀ CÁC BỆNH KHỚP LIÊN QUAN ĐẾN TINH THỂ KHÁC
Các bệnh khớp liên quan đến tinh thể đại diện cho các rối loạn trong đó các khoáng chất được lắng đọng trong mô cơ xương. Các tinh thể này bao gồm monosodium urate (MSU), canxi pyrophosphate dihydrate (CPPD), hydroxyapatite, và các loại khác.
GOUT
Gout là do sự lắng đọng của các tinh thể MSU quá mức trong dịch khớp và các mô khác, và tỷ lệ mắc của nó dao động từ 0.9% đến 6.1%.
Gout xảy ra sau khi tăng axit uric máu lâu dài (axit uric huyết thanh >7 mg/dL). Tuy nhiên, hầu hết những người bị tăng axit uric máu đều và vẫn không có triệu chứng trong suốt cuộc đời của họ; chỉ khoảng 10% cuối cùng phát triển thành gout.
Triệu chứng và Dấu hiệu
Một cơn cấp tính được đặc trưng bởi sự khởi phát đột ngột của đau, đỏ da, sưng, và nóng bao phủ khớp hoặc bao hoạt dịch. Một đợt điển hình đạt đến đỉnh điểm trong vòng dưới 24 giờ và khỏi sau 14 ngày. Khớp MTP đầu tiên (Hình 31.21A) bị ảnh hưởng phổ biến nhất. Các hạt tophi có thể phát triển trong bệnh gout không kiểm soát và xảy ra thường xuyên nhất ở các mô dưới da và khớp, dẫn đến biến dạng khớp, hạn chế vận động, và thậm chí chèn ép các dây thần kinh ngoại biên.
Chẩn đoán
Các tinh thể MSU trong dịch khớp (Hình 31.22) từ khớp hoặc bao hoạt dịch có triệu chứng hoặc sự hiện diện của hạt tophi (xem Hình 31.21B) là một tiêu chí đủ.
Quản lý Gout cấp tính
NSAID liều cao, hoặc colchicine 0.5 mg một hoặc hai lần, được khuyến nghị; nếu bệnh nhân không đáp ứng tốt, một corticosteroid nội khớp hoặc đường uống được khuyến nghị.
Các loại thuốc ảnh hưởng đến nồng độ axit uric huyết thanh không nên được dừng hoặc bắt đầu vì sợ kéo dài hoặc làm nặng thêm phản ứng viêm.
Dự phòng
Liệu pháp hạ urat nên được khuyên dùng ở những bệnh nhân có các cơn gout cấp tính hơn hai lần một năm, sự hiện diện của hạt tophi, suy thận, tiền sử sỏi tiết niệu, khởi phát ở tuổi trẻ (<40 tuổi), nồng độ axit uric huyết thanh cao (>8 mg/dL), và/hoặc các bệnh đồng mắc. Axit uric huyết thanh nên được giữ dưới 6 mg/dL; nếu có hạt tophi, dưới 5 mg/dL là được ưu tiên. Allopurinol, một chất ức chế xanthine oxidase, được chỉ định trong tăng axit uric máu liên quan đến tăng sản xuất axit uric (bài tiết axit uric qua nước tiểu ≥1000 mg trong 24 giờ), bệnh thận do axit uric, sỏi thận, dự phòng trước liệu pháp tiêu tế bào, và dị ứng hoặc không dung nạp với các tác nhân tăng thải axit uric. Liều lượng nên được bắt đầu ở liều thấp hơn (50-100 mg mỗi ngày) và sau đó tăng dần. Febuxostat có thể được sử dụng ở những bệnh nhân mang HLA-B*5801.
Benzbromarone (các tác nhân tăng thải axit uric) có thể được sử dụng ở những bệnh nhân kháng hoặc không dung nạp với allopurinol. Một sự kết hợp giữa allopurinol và benzbromarone đã được phát hiện là có hiệu quả hơn so với một trong hai tác nhân riêng lẻ.
LUPUS BAN ĐỎ HỆ THỐNG
Bộ ba kinh điển gồm sốt, đau khớp, và phát ban ở một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nên thúc đẩy việc điều tra chẩn đoán lupus ban đỏ hệ thống (SLE).
Dịch tễ học
SLE chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, với độ tuổi khởi phát cao nhất là từ 15 đến 40 tuổi.
Các biểu hiện Cơ xương khớp
Đau khớp phổ biến trong SLE và thường biểu hiện dưới dạng viêm đa khớp đối xứng liên quan đến các khớp MCP, PIP, và gối. Các khớp trong SLE hiếm khi bị bào mòn hoặc biến dạng. SLE có thể biểu hiện với biến dạng cổ thiên nga (bệnh khớp Jaccoud), thường có thể nắn chỉnh được. Do cơ chế bệnh sinh của SLE và/hoặc việc dùng đồng thời liều lớn glucocorticoid, có khả năng tăng hoại tử vô mạch (đặc biệt là đầu xương đùi) ở bệnh nhân SLE.
Các biểu hiện Tâm thần kinh
Biểu hiện phổ biến nhất của các đặc điểm tâm thần kinh của SLE (NPSLE) là suy giảm nhận thức, và mối tương quan quan trọng nhất của suy giảm nhận thức là trầm cảm. Các biểu hiện khác bao gồm co giật, loạn thần, viêm đơn dây thần kinh đa ổ, viêm tủy, bệnh lý thần kinh ngoại biên hoặc sọ não, và trạng thái lú lẫn cấp tính. Đột quỵ và các cơn thiếu máu não thoáng qua cũng có liên quan đến viêm mạch SLE hoặc hội chứng kháng thể kháng phospholipid.
Ba yếu tố nguy cơ chính đối với NPSLE là hoạt động bệnh SLE, các biến cố NPSLE chính trước đó hoặc đồng thời, và sự hiện diện của kháng thể kháng phospholipid. Cơ chế bệnh sinh của NPSLE liên quan đến các cơ chế thiếu máu cục bộ và viêm. Các tự kháng thể đóng một vai trò quan trọng trong việc trung gian cả hai cơ chế.
VIÊM KHỚP NHIỄM KHUẨN
Viêm khớp nhiễm khuẩn, còn được gọi là viêm khớp nhiễm trùng, là một bệnh nhiễm trùng khớp do vi khuẩn (phổ biến nhất), virus, mycobacterium, hoặc nấm. Điều trị chậm trễ hoặc không đủ cho viêm khớp do vi khuẩn có thể gây phá hủy khớp không thể hồi phục, khuyết tật nghiêm trọng, và thậm chí tử vong.
Nguyên nhân
Nhiễm trùng có thể được đưa vào khớp qua đường máu hoặc bằng cách tiêm trực tiếp (chấn thương xuyên thấu hoặc tiêm điều trị). Sinh vật gây bệnh phổ biến nhất ở người lớn là Staphylococcus aureus, tiếp theo là liên cầu khuẩn nhóm B và A. Những người lạm dụng thuốc tiêm tĩnh mạch dễ bị nhiễm trùng hỗn hợp vi khuẩn, nhiễm nấm, và các sinh vật bất thường.
Biểu hiện lâm sàng
Triệu chứng phổ biến nhất là khởi phát cấp tính của đau khớp, đỏ da, sưng, nóng tại chỗ, và hạn chế vận động khớp. Sốt được phát hiện ở 40% đến 60% bệnh nhân. Nó thường ảnh hưởng đến một khớp duy nhất; khớp gối là phổ biến nhất, tiếp theo là vai, cổ tay, háng, và mắt cá chân, trong khi khớp háng là khớp bị ảnh hưởng nhiều nhất ở trẻ em. Nhiễm trùng các khớp trục (như khớp cùng chậu hoặc ức-đòn) phổ biến hơn ở những bệnh nhân có tiền sử sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch.
Chẩn đoán
Cấy dịch khớp dương tính là chìa khóa để chẩn đoán xác định. Phân tích dịch khớp có thể cho thấy số lượng bạch cầu (WBC) tăng cao trên 50,000/μL và số lượng tế bào đa nhân trên 90%. Nhuộm Gram có thể cho kết quả ngay lập tức và thường dương tính. Mặc dù số lượng WBC, ESR, và nồng độ CRP huyết thanh không đặc hiệu, chúng có thể được sử dụng để theo dõi đáp ứng với điều trị. Cấy máu có thể dương tính ở 25% đến 50% các trường hợp nhiễm trùng khớp.
Quản lý
Điều trị chính là loại bỏ nhanh chóng mủ trong khớp bằng cách chọc hút bằng kim hoặc dẫn lưu qua nội soi khớp. Vì viêm khớp nhiễm khuẩn phá hủy nhanh chóng, kháng sinh phổ rộng thường được đảm bảo cho đến khi có dữ liệu cấy. Vancomycin là kháng sinh ban đầu. Đối với bệnh nhân suy giảm miễn dịch hoặc người lạm dụng thuốc tiêm tĩnh mạch, nên dùng vancomycin cộng với một cephalosporin thế hệ thứ ba. Điều trị thường được tiếp tục trong 6 tuần, với việc tiêm tĩnh mạch trong 2 tuần đầu và sau đó chuyển sang dùng đường uống. Phục hồi chức năng tích cực là rất quan trọng trong việc ngăn ngừa teo cơ và co rút khớp. Bệnh nhân nên được vận động ngay khi hết đau.
QUẢN LÝ PHỤC HỒI CHỨC NĂNG CÁC BỆNH LÝ CƠ XƯƠNG KHỚP
Quản lý bao gồm giáo dục bệnh nhân, cải thiện hoặc duy trì khả năng vận động chức năng, đánh giá nhu cầu về dụng cụ chỉnh hình và thiết bị y tế bền, các phương thức vật lý phù hợp, và tập luyện. Việc đặt mục tiêu nên phù hợp với từng bệnh nhân (Bảng 31.23).
Đánh giá Phục hồi chức năng Bệnh nhân Mắc bệnh lý Cơ xương khớp
Khám toàn diện giúp các chuyên gia trong việc đặt mục tiêu và lập kế hoạch điều trị phù hợp. Các thành phần chính của việc đánh giá có thể theo mô hình Phân loại Quốc tế về Chức năng, Khuyết tật và Sức khỏe (Bảng 31.24).
Giáo dục Bệnh nhân
Dạy cho bệnh nhân và gia đình về bệnh, các triệu chứng của nó, và cách viêm bao hoạt dịch mạn tính có thể dẫn đến sự phá hủy không thể hồi phục. Họ phải biết cách sử dụng các kỹ năng thích ứng và sửa đổi môi trường và tiếp tục hoạt động nghề nghiệp có ý nghĩa. Ngoài ra, tập luyện, giảm cân (trong trường hợp béo phì), quản lý căng thẳng/thư giãn, và hỗ trợ xã hội được bao gồm trong chương trình giáo dục. Việc nuôi dưỡng sự tự tin của bệnh nhân để tuân thủ điều trị cũng rất quan trọng.
Cải thiện hoặc Duy trì Khả năng vận động Chức năng
Bảo vệ khớp (Bảng 31.25) nên được bắt đầu sớm trong quá trình bệnh để giảm tải trọng lên các khớp dễ bị tổn thương. Phát triển các chiến lược với các thiết bị hỗ trợ và các kiểu vận động thay thế của các khớp bị ảnh hưởng để thực hiện các hoạt động hàng ngày giúp bảo tồn sự toàn vẹn của các cấu trúc khớp, giảm viêm tại chỗ, và giảm đau khớp trong các hoạt động.
Các nguyên tắc bảo tồn năng lượng rất quan trọng để kết hợp vào can thiệp điều trị. Dạy bệnh nhân phân tích các hoạt động hàng ngày để xác định nguyên nhân gây tăng đau và mệt mỏi. Nghỉ ngơi ngắn trong một hoạt động kéo dài thường được khuyên. Các thiết bị và dụng cụ được thiết kế để hạn chế căng thẳng cho các khớp và đạt được sự độc lập chức năng (Hình 31.26, 31.27, và 31.28), đặc biệt là RA và OA. Đối với những bệnh nhân gặp khó khăn trong việc đi lại, các phương tiện hỗ trợ di chuyển như khung tập đi, nạng, xe lăn, hoặc xe scooter có thể được kê đơn. Một cây nạng cho người viêm khớp có tay cầm và hỗ trợ cẳng tay rất được khuyến khích cho những bệnh nhân bị viêm khớp cổ tay và bàn tay. Giày dép hoặc lót giày phù hợp có thể được xem xét để tăng cường sự thoải mái khi đi lại.
Tập luyện BÀI TẬP VẬN ĐỘNG
Nó có thể được thực hiện bằng bài tập ROM, bài tập kéo giãn, kỹ thuật tạo thuận thần kinh-cơ cảm thụ bản thể, hoặc vận động khớp. ROM chủ động hoặc chủ động có trợ giúp nhẹ nhàng trong phạm vi có thể được sử dụng ở các khớp bị viêm cấp, và ROM toàn bộ (chủ động có trợ giúp) được sử dụng khi tình trạng viêm giảm. Kéo giãn thụ động nên được áp dụng hết sức thận trọng (có thể liên quan đến việc rách bao khớp hoặc gây ra phản ứng viêm). Thủy trị liệu rất hữu ích vì sức nổi trong nước làm giảm tác dụng của trọng lực và do đó giảm tải cho các khớp.
BÀI TẬP TĂNG CƯỜNG SỨC MẠNH
Nó có thể phục hồi và duy trì sức mạnh và sức bền cơ bắp tối ưu. Ưu điểm của co cơ đẳng trường (tĩnh) là giảm thiểu căng thẳng khớp trong quá trình co cơ, vì vậy nó phù hợp với những người bị viêm khớp có khớp bị rối loạn cơ học. Nó cũng có thể được sử dụng trong một khớp bị viêm cấp tính hoặc ngay sau phẫu thuật. Co cơ đẳng trương (động) phù hợp để rèn luyện các nhiệm vụ đẳng trương và cho những bệnh nhân không bị viêm cấp hoặc khớp bị rối loạn cơ sinh học và nên tránh ở những bệnh nhân bị viêm khớp đang hoạt động. Co cơ đẳng động (động) (vận tốc cố định, kháng lực thay đổi) thường đòi hỏi lực co tối đa, trong hầu hết các trường hợp không được khuyến khích.
BÀI TẬP HIẾU KHÍ
Nó có thể tăng khả năng hiếu khí và làm việc, thúc đẩy chức năng tối ưu, và giảm tỷ lệ mắc và tử vong do tim mạch. Loại bài tập nên ít gây căng thẳng cho khớp, chẳng hạn như đi bộ, đi xe đạp, bơi lội, thể dục nhịp điệu dưới nước (nhiệt độ: 28-31°C), thái cực quyền, hoặc khiêu vũ hiếu khí tác động thấp.
BÀI TẬP GIẢI TRÍ
Nó thường là sự kết hợp thú vị của bài tập vận động, bài tập tăng cường sức mạnh, và bài tập hiếu khí. Một chương trình tập luyện có thể bao gồm sự kết hợp giữa các hoạt động trên cạn và dưới nước. Nó thường là một bài tập nhóm, có thể cung cấp sự tiếp xúc xã hội và có tác dụng chống trầm cảm (Hình 31.29).
DỤNG CỤ CHỈNH HÌNH
Định vị bằng dụng cụ chỉnh hình (đặc biệt là nẹp tay) có thể có những lợi ích khác nhau (↓ viêm và đau, cải thiện chức năng, ↑ sức nắm, và giảm thiểu biến dạng). Không có dữ liệu nào ủng hộ rằng nẹp có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của các biến dạng bàn tay hoặc bảo tồn chức năng bàn tay. Nẹp nghỉ tay có thể cung cấp sự hỗ trợ và giảm đau ở giai đoạn cấp tính (Hình 31.30). Nẹp cố định ngón cái được sử dụng để tăng cường sự ổn định của khớp không ổn định hoặc bán trật (Hình 31.31). Nẹp ba điểm có thể ngăn ngừa sự quá duỗi của khớp PIP đối với biến dạng cổ thiên nga (Hình 31.32).
Băng dán Kinesio (Hình 31.33) là một loại băng dán đàn hồi trị liệu được dán trên da để giảm đau, tăng ROM, giảm sưng, cung cấp hỗ trợ cơ học, cải thiện tuần hoàn tại chỗ, cung cấp phản hồi cảm giác, và tạo điều kiện cho sự co cơ nhỏ.
CÁC PHƯƠNG THỨC VẬT LÝ
Nhiệt trị liệu (liệu pháp nhiệt và lạnh), điện trị liệu (Hình 31.34), và liệu pháp laser công suất thấp thường được sử dụng để giảm đau và tăng tính linh hoạt của các khớp và mô mềm ở bệnh nhân mắc các rối loạn thấp khớp. Hầu hết các nghiên cứu đã kết luận rằng các phương thức này có thể có tác dụng tạm thời nhưng không làm thay đổi quá trình bệnh.
Can thiệp Phục hồi chức năng cho Thoái hóa khớp gối hoặc háng
Nếu quan sát thấy tràn dịch khớp mức độ vừa, chỉ định chọc hút khớp, và có thể tiêm corticosteroid nội khớp sau đó. Có thể cần hướng dẫn siêu âm để chọc hút hoặc tiêm nội khớp, đặc biệt đối với khớp háng. Các phương thức vật lý như liệu pháp lạnh hoặc điện trị liệu có thể được áp dụng cho khớp bị ảnh hưởng, và xoa bóp tại chỗ cơ bị co cứng có thể giúp giảm đau trong giai đoạn cấp tính của viêm khớp.
Miếng dán hoặc gel NSAID tại chỗ có thể được áp dụng cho khớp gối bị ảnh hưởng nhưng ít hiệu quả hơn đối với thoái hóa khớp háng. Một đợt ngắn NSAID đường uống cũng có thể được dùng.
Một chương trình giảm cân được chỉ định ở những bệnh nhân thừa cân.
Việc sử dụng gậy ở bên ít bị ảnh hưởng hơn có thể giảm tải trọng khớp lên đến 20%. Ở bệnh nhân bị thoái hóa khớp đùi-chày một bên mức độ vừa, có thể đề nghị một chiếc nẹp gối vẹo ngoài để giảm tải cho khoang trong của khớp gối. Băng dán bánh chè có thể giúp giảm đau gối ở những bệnh nhân bị thoái hóa khớp bánh chè-đùi.
Can thiệp Phục hồi chức năng cho Viêm khớp dạng thấp
GIAI ĐOẠN CẤP TÍNH
Nghỉ ngơi hoàn toàn tại giường (càng ngắn càng tốt) trong vài ngày có thể giúp giảm các triệu chứng khớp và toàn thân. Nếu một đến hai khớp bị nặng hơn, khuyến nghị dùng nẹp nghỉ. Việc áp dụng túi lạnh hoặc kích thích thần kinh điện qua da trên các khớp bị viêm có thể giúp giảm sưng khớp và giảm đau khớp. Co cứng và đau ở các cơ lân cận có thể được kiểm soát bằng túi nóng tại chỗ và/hoặc xoa bóp nhẹ nhàng. Để phòng ngừa co rút khớp và mô mềm, các khớp bị viêm cấp nên được vận động nhẹ nhàng trong phạm vi có thể bằng ROM chủ động hoặc ROM chủ động có trợ giúp. Kéo giãn thụ động thường không được thực hiện. Để giảm thiểu teo cơ, khuyến nghị tập bài tập đẳng trường với nỗ lực dưới tối đa nhưng không tập bài tập đẳng trương.
GIAI ĐOẠN BÁN CẤP VÀ MẠN TÍNH
Bài tập đẳng trương, nhiệt trị liệu, nẹp, dụng cụ chỉnh hình bàn chân, hoặc các thiết bị hỗ trợ có thể được kê đơn. Nếu tình trạng bệnh nhân cải thiện, có thể thêm luyện tập sức bền, bài tập hiếu khí, và bài tập giải trí vào chương trình tập luyện.
Can thiệp Phục hồi chức năng cho Viêm cột sống dính khớp
Các mục tiêu chính là giảm đau, cải thiện tư thế và khả năng vận động, và duy trì hoặc cải thiện chức năng hô hấp.
Giảm đau có thể đạt được bằng cách sử dụng thuốc chống viêm và các phương thức vật lý, bao gồm túi nóng hoặc lạnh, tắm nước nóng, thủy trị liệu, liệu pháp spa, nhiệt trị liệu, điện trị liệu, và bài tập vận động. Bài tập ROM nên bao gồm duỗi tất cả các đoạn của cột sống và ROM toàn bộ của cổ, vai, và háng. Bệnh nhân nên thực hiện các bài tập vào thời điểm trong ngày mà họ cảm thấy ít đau hoặc mệt mỏi nhất. Các bài tập tăng cường sức mạnh và thủy trị liệu cũng được khuyến nghị. Các bài tập hít thở sâu hàng ngày với sự nhấn mạnh vào việc giãn nở toàn bộ lồng ngực được khuyến khích.
Giáo dục về tư thế đúng là rất quan trọng. Bệnh nhân nên tránh các tư thế khuyến khích tư thế cúi gù hoặc gập cột sống trong thời gian dài. Vì bệnh nhân AS thường có cột sống mỏng manh và loãng xương, nên tránh các môn thể thao tiếp xúc, kéo giãn cột sống cổ, hoặc nắn chỉnh cột sống. Để tăng cường sự độc lập trong ADL, có thể cần đến kính lăng trụ, các thiết bị có tay cầm dài, hoặc gậy.
Điểm nhấn lâm sàng
|
Bảng 31.1 Các loại Bệnh lý Cơ xương khớp chính
| Nhóm bệnh | Mô tả | Ví dụ |
|---|---|---|
| Các hội chứng thoái hóa và quá tải | Các bệnh trong đó chấn thương lặp đi lặp lại và hao mòn gây viêm | Thoái hóa khớp, viêm gân, viêm bao hoạt dịch |
| Bệnh khớp viêm | Các bệnh có viêm mạn tính không rõ nguyên nhân; được phân loại theo kiểu tổn thương khớp và các đặc điểm liên quan | Viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến, bệnh khớp cột sống |
| Bệnh lý ngoài khớp | Các rối loạn ít được hiểu rõ, đặc trưng bởi đau mạn tính không có bằng chứng viêm | Đau xơ cơ, đau cổ không đặc hiệu, đau lưng không đặc hiệu |
| Bệnh mô liên kết | Các bệnh tự miễn không rõ nguyên nhân, đặc trưng bởi viêm và tổn thương đa hệ thống | Lupus ban đỏ hệ thống, viêm đa cơ, viêm da cơ, xơ cứng bì, viêm mạch |
| Bệnh khớp liên quan đến tinh thể | Các bệnh đặc trưng bởi viêm cấp hoặc tái phát do lắng đọng tinh thể trong hoặc xung quanh khớp | Gout, tinh thể canxi pyrophosphate, tinh thể hydroxyapatite |
| Bệnh khớp nhiễm trùng | Các bệnh do sự xâm nhập của vi sinh vật vào mô khớp | Virus, vi khuẩn, lao, nấm |
Bảng 31.2 Khám tại chỗ Bệnh lý Cơ xương khớp KHÁM THỰC THỂ KHỚP VÀ MÔ MỀM TẠI CHỖ
| Mục | Nội dung | Ghi chú |
|---|---|---|
| Nhìn | Tìm sưng, biến dạng, thay đổi da, teo cơ | Kiểm tra trên da trần |
| Sờ | Sờ tìm cảm giác nóng, sưng, đau, căng cơ | Điểm đau thường giúp định vị tổn thương |
| Vận động | Đánh giá tầm vận động (ROM) chủ động và thụ động | Với ROM thụ động: kiểm tra đau, giới hạn tầm và cảm giác cuối tầm; kéo giãn giúp phát hiện tổn thương dây chằng, véo gợi ý tổn thương bao hoạt dịch |
| Sức mạnh | Đánh giá co cơ đẳng trường tối đa có kháng trở ở tư thế trung tính | Kiểm tra tổn thương cơ hoặc gân |
Bảng 31.3 Thang điểm Phân độ X-quang Kellgren-Lawrence cho Thoái hóa khớp đùi-chày
| Cấp độ Thoái hóa khớp | Mô tả |
|---|---|
| 0 | Không có dấu hiệu thoái hóa khớp trên X-quang |
| 1 | Hẹp khe khớp nghi ngờ và có thể có rìa gai xương |
| 2 | Gai xương rõ rệt với khả năng hẹp khe khớp |
| 3 | Gai xương rõ rệt, hẹp khe khớp mức độ vừa và có xơ cứng xương dưới sụn |
| 4 | Gai xương rõ rệt, hẹp khe khớp nặng, xơ cứng dưới sụn, biến dạng rõ của đường viền xương |
Hình 31.4 Dấu hiệu lâm sàng điển hình của Thoái hóa khớp gối
(A) Dấu hiệu lâm sàng điển hình của biến dạng vẹo trong, phì đại xương, và teo cơ tứ đầu. (B) Phim X-quang chịu trọng lượng của các khớp gối cho thấy gai xương rõ rệt và hẹp khe khớp mức độ vừa ở khoang đùi-chày trong. Đặc điểm X-quang phản ánh sự thay đổi hình dạng của các khớp gối.
Hình 31.5 Dấu hiệu Siêu âm của Thoái hóa khớp gối
(A) Sụn ròng rọc đùi bình thường ở một người đàn ông trẻ tuổi. (B) Mỏng khu trú lan tỏa nghiêm trọng của sụn ròng rọc đùi ở phía trong ở một phụ nữ 67 tuổi bị thoái hóa khớp gối.
Hình 31.6 Thoái hóa khớp bàn tay
Sưng dạng nốt điển hình của các khớp gian đốt ngón xa (DIP) và gian đốt ngón gần (PIP).
Hình 31.7 Thoái hóa khớp bàn-ngón cái thứ nhất
Biến dạng và bán trật của khớp bàn-ngón cái thứ nhất (mũi tên).
Hình 31.8 Các biến dạng điển hình của bàn tay và bàn chân ở bệnh nhân Viêm khớp dạng thấp
(A) Biến dạng cài khuy (ngón thứ ba). (B) Biến dạng cổ thiên nga (ngón thứ hai). (C) Lệch trụ. (D) Vẹo ngón chân cái và các ngón chân chồng lên nhau.
Hộp 31.9 Tiêu chuẩn Sửa đổi năm 1987 của Hiệp hội Cơ xương khớp Hoa Kỳ để Phân loại Viêm khớp dạng thấp
|
Bảng 31.10 Tiêu chuẩn Phân loại Viêm khớp dạng thấp năm 2010 của Trường môn Cơ xương khớp Hoa Kỳ/Liên đoàn các Hiệp hội Cơ xương khớp Châu Âu | Tổn thương khớp
| Hạng mục | Tiêu chí | Điểm |
|---|---|---|
| Tổn thương khớp | 1 khớp lớn đến vừa | 0 |
| 2–10 khớp lớn đến vừa | 1 | |
| 1–3 khớp nhỏ (có hoặc không tổn thương khớp lớn) | 2 | |
| 4–10 khớp nhỏ (có hoặc không tổn thương khớp lớn) | 3 | |
| >10 khớp (ít nhất một khớp nhỏ) | 5 | |
| Huyết thanh học | RF âm tính và ACPA âm tính | 0 |
| RF dương tính thấp hoặc ACPA dương tính thấp | 2 | |
| RF dương tính cao hoặc ACPA dương tính cao | 3 | |
| Các chất phản ứng giai đoạn cấp | CRP bình thường và ESR bình thường | 0 |
| CRP bất thường hoặc ESR bất thường | 1 | |
| Thời gian triệu chứng | <6 tuần | 0 |
| ≥6 tuần | 1 |
Chú thích:
ACPA – Kháng thể kháng protein/peptide citrulline hóa
CRP – Protein phản ứng C
ESR – Tốc độ lắng hồng cầu
RA – Viêm khớp dạng thấp
RF – Yếu tố dạng thấp
Bảng 31.11 Các thuốc Chống thấp khớp Thay đổi Bệnh hiện có cho Viêm khớp dạng thấp
| Nhóm thuốc | Loại DMARD | Mục tiêu / Cơ chế | Thuốc tiêu biểu |
|---|---|---|---|
| Tổng hợp | DMARD tổng hợp thông thường (csDMARD) | — | Methotrexate, Leflunomide, Sulfasalazine, Hydroxychloroquine |
| DMARD tổng hợp nhắm mục tiêu (tsDMARD) | JAK | Tofacitinib, Baricitinib | |
| Sinh học | DMARD sinh học (bDMARD) | TNF | Adalimumab, Certolizumab, Etanercept, Golimumab, Infliximab |
| Tế bào B | Rituximab | ||
| Tế bào T | Abatacept | ||
| IL-6 | Tocilizumab | ||
| IL-1 | Anakinra |
Chú thích:
DMARD – Thuốc chống thấp khớp thay đổi bệnh
IL – Interleukin
JAK – Janus kinase
TNF – Yếu tố hoại tử khối u
Bảng 31.12 Phân biệt Đau thắt lưng Viêm và Cơ học
| Đặc điểm | Đau viêm | Đau cơ học |
|---|---|---|
| Tuổi khởi phát | <40 tuổi | Tuổi trung niên – già |
| Kiểu khởi phát | Âm thầm | Cấp hoặc âm thầm |
| Thời gian triệu chứng | >3 tháng | Hầu hết <3 tháng |
| Đau về đêm | Phổ biến | Hiếm |
| Tác dụng của tập luyện | Cải thiện | Thường nặng hơn (đau cấp) |
| Viêm khớp cùng chậu | Dương tính | Âm tính |
| Vận động thắt lưng | Hạn chế ở tất cả các cử động | Hạn chế ở một hoặc một số cử động |
| Thiếu hụt thần kinh | Bất thường | Có thể có |
| CRP hoặc ESR | Tăng trong giai đoạn hoạt động | Bình thường |
Chú thích:
CRP – Protein phản ứng C
ESR – Tốc độ lắng hồng cầu
Hình 31.13 Phim X-quang Chậu Trước-sau ở Bệnh nhân Viêm cột sống dính khớp cho thấy Viêm khớp cùng chậu độ 3 hai bên (mũi tên)
Hộp 31.14 Phân độ X-quang Viêm khớp cùng chậu
|
Hình 31.15 Phim X-quang nghiêng Cột sống Ngực-thắt lưng ở Bệnh nhân Viêm cột sống dính khớp cho thấy Cầu xương (mũi tên) và Cột sống hình cây tre
Hình 31.16 So sánh Phim X-quang Chậu Trước-sau (trái) và Chụp cộng hưởng từ (MRI; STIR, phải) của Khớp cùng chậu ở Bệnh nhân Viêm cột sống dính khớp giai đoạn sớm. MRI cho thấy Viêm khớp cùng chậu trái (mũi tên trắng), không thấy trên phim thường (mũi tên đen).
Bảng 31.17 Tiêu chuẩn New York Sửa đổi năm 1984 cho Viêm cột sống dính khớp
|
Hình 31.18 Phẫu thuật cho Bệnh nhân Viêm cột sống dính khớp Biến dạng cột sống nặng ở một bệnh nhân 29 tuổi bị viêm cột sống dính khớp. (A) Trước phẫu thuật. (B) Sau phẫu thuật. Cải thiện đáng kể sau phẫu thuật đục xương cột sống (chỉnh sửa 90 độ) và thay khớp háng toàn phần (chỉnh sửa 60 độ).
Hình 31.19 Viêm đa khớp ở Bệnh nhân Viêm khớp vảy nến Sưng cổ tay phải và khớp bàn-ngón thứ ba bên trái ở một bệnh nhân bị bệnh khớp vảy nến.
Hộp 31.20 Tiêu chuẩn Phân loại Viêm khớp vảy nến (CASPAR)
Bệnh cơ xương khớp viêm (viêm khớp ngoại vi, viêm cột sống, hoặc viêm điểm bám gân) và ít nhất 3 điểm từ các yếu tố sau:
|
Hình 31.21 Viêm khớp Gout (A) Viêm khớp gout cấp, được đánh dấu bằng sự khởi phát đột ngột của đau, đỏ da, sưng, và nóng ở khớp bàn-ngón chân cái thứ nhất bên phải. (B) Bệnh gout mạn tính có hạt tophi ở bàn tay với biến dạng do đó.
Hình 31.22 Tinh thể Monosodium Urate ở Bệnh nhân Viêm khớp Gout cấp Tinh thể monosodium urate từ một khớp bị viêm khớp gout cấp, được xem dưới kính hiển vi ánh sáng phân cực. Lưu ý rằng có cả tinh thể nội bào (mũi tên) và ngoại bào (đầu mũi tên) (độ phóng đại x1000, với bộ bù đỏ bậc một).
Bảng 31.23 Mục tiêu Phục hồi chức năng cho các Bệnh lý Cơ xương khớp
|
Bảng 31.24 Các thành phần chính của Đánh giá Phục hồi chức năng Bệnh nhân Mắc bệnh lý Cơ xương khớp
| Thành phần | Nội dung đánh giá |
|---|---|
| Bệnh và Bệnh đồng mắc | Chẩn đoán hiện tại, Mức độ hoạt động của bệnh, Bệnh tim mạch đồng mắc, Trầm cảm, Các bệnh lý khác |
| Hoạt động | Vươn tới, Thao tác, Kiểm tra cài nút tính giờ, Chức năng bàn tay, Đi bộ 6 phút, HAQ, AIMS, DAS 28, WOMAC |
| Cấu trúc & Chức năng cơ thể | Đau, Số khớp đau, Số khớp sưng, Nốt và hạt, Tầm vận động, Biến dạng, Sức mạnh cơ, X-quang / Siêu âm / MRI: bào mòn, mất khe khớp, gai xương |
| Sự tham gia | Các thói quen hàng ngày, Tự chăm sóc, Sinh hoạt gia đình, Giáo dục, Giải trí, Các tiểu thang đo của HAQ và AIMS, WHODAS, CHART, Khác |
| Yếu tố môi trường | Nghề nghiệp, Môi trường vật lý tại nhà, Thiết lập nơi làm việc, Dụng cụ tay cầm lớn, Dụng cụ trợ giúp và hỗ trợ di chuyển, Môi trường giữa các cá nhân, Hỗ trợ xã hội, Chính sách và quy định xã hội |
| Yếu tố cá nhân | Nhận dạng cá nhân, Nghề nghiệp, Mục tiêu, Niềm tin về viêm khớp, Phong cách đối phó, Tự tin, Niềm tin tôn giáo và tâm linh |
Chú thích viết tắt:
-
AIMS: Thang đo lường tác động của viêm khớp (Arthritis Impact Measurement Scales)
-
CHART: Kỹ thuật báo cáo đánh giá sự chăm sóc người khuyết tật (Craig Handicap Assessment and Reporting Technique)
-
DAS 28: Điểm hoạt động bệnh trong viêm khớp dạng thấp (Disease Activity Score – 28 joints)
-
HAQ: Bảng câu hỏi đánh giá sức khỏe (Health Assessment Questionnaire)
-
MRI: Cộng hưởng từ (Magnetic Resonance Imaging)
-
WHODAS: Lịch trình đánh giá khuyết tật của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO Disability Assessment Schedule)
-
WOMAC: Chỉ số thoái hóa khớp của các đại học Western Ontario và McMaster (Western Ontario and McMaster Universities Osteoarthritis Index)
Hộp 31.25 Nguyên tắc Bảo vệ Khớp cho các Bệnh lý Cơ xương khớp
|
Hình 31.26 Dụng cụ trợ giúp cho Bệnh nhân Viêm khớp (A) Các dụng cụ trợ giúp có tay cầm được làm to để tránh phải nắm chặt. (B) Dụng cụ ăn uống dễ cầm.
Hình 31.27 Dụng cụ hỗ trợ Viết Dụng cụ hỗ trợ viết để giảm yêu cầu về sự khéo léo và căng thẳng trên các khớp tay.
Hình 31.28 Dụng cụ có Tay cầm Dài Các dụng cụ có tay cầm dài để giảm yêu cầu về tầm vận động ở các khớp vai và háng. (A) Lược có tay cầm dài. (B) Dụng cụ gắp. (C) Dụng cụ hỗ trợ mang vớ.
Hình 31.29 Bài tập Nhóm dưới nước Một bài tập nhóm dưới nước cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp.
Hình 31.30 Nẹp nghỉ Nẹp nghỉ (nẹp đêm) cho viêm khớp cổ tay cấp.
Hình 31.31 Nẹp cố định Ngón cái Nẹp cố định ngón cái cho viêm khớp bàn-ngón cái thứ nhất.
Hình 31.32 Nẹp Oval-8 Định vị chỉnh hình của một biến dạng cổ thiên nga. Chú thích, nẹp oval-8 ngăn ngừa sự quá duỗi của khớp gian đốt ngón gần và cho phép gập.
Hình 31.33 Băng dán Kinesio Băng dán Kinesio cho thoái hóa khớp gối.
Hình 31.34 Kích thích Thần kinh Điện qua da Kích thích thần kinh điện qua da cho viêm khớp gối. (Wen-Ling Chen và cộng sự. So sánh tiêm axit hyaluronic nội khớp với kích thích thần kinh điện qua da để quản lý thoái hóa khớp gối: một thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng. Arch Phys Med Rehabil. 2013 Aug;94(8):1482-9.)
BẢNG CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ Y HỌC ANH – VIỆT (CHƯƠNG 31)
| STT | Thuật ngữ tiếng Anh | Phiên âm (IPA) | Nghĩa tiếng Việt |
|---|---|---|---|
| 1 | Rheumatologic Rehabilitation | /ˌrumətəˈlɑdʒɪk ˌriəˌbɪlɪˈteɪʃən/ | Phục hồi chức năng Cơ xương khớp |
| 2 | Immune-mediated inflammatory disease | /ɪˈmjun-ˈmidiˌeɪtɪd ɪnˈflæməˌtɔri dɪˈziz/ | Bệnh viêm qua trung gian miễn dịch |
| 3 | Rheumatoid Arthritis (RA) | /ˈruməˌtɔɪd ɑrˈθraɪtɪs/ | Viêm khớp dạng thấp |
| 4 | Ankylosing Spondylitis (AS) | /ˌæŋkəˈloʊsɪŋ ˌspɑndəˈlaɪtɪs/ | Viêm cột sống dính khớp |
| 5 | Systemic Lupus Erythematosus (SLE) | /sɪˈstɛmɪk ˈlupəs ˌɛrəˌθiməˈtoʊsəs/ | Lupus ban đỏ hệ thống |
| 6 | Degeneration | /dɪˌdʒɛnəˈreɪʃən/ | Thoái hóa |
| 7 | Osteoarthritis (OA) | /ˌɑstioʊɑrˈθraɪtɪs/ | Thoái hóa khớp |
| 8 | Gout | /ɡaʊt/ | Gout (Bệnh gút) |
| 9 | Septic arthritis | /ˈsɛptɪk ɑrˈθraɪtɪs/ | Viêm khớp nhiễm khuẩn |
| 10 | Connective tissue disease | /kəˈnɛktɪv ˈtɪʃu dɪˈziz/ | Bệnh mô liên kết |
| 11 | Vasculitis | /ˌvæskjəˈlaɪtɪs/ | Viêm mạch |
| 12 | Scleroderma | /ˌsklɪroʊˈdɜrmə/ | Xơ cứng bì |
| 13 | Extraarticular rheumatism | /ˌɛkstrəɑrˈtɪkjələr ˈruməˌtɪzəm/ | Bệnh lý ngoài khớp |
| 14 | Tendinopathy | /ˌtɛndəˈnɑpəθi/ | Bệnh lý gân |
| 15 | Muscle atrophy | /ˈmʌsəl ˈætrəfi/ | Teo cơ |
| 16 | Range of motion (ROM) | /reɪndʒ əv ˈmoʊʃən/ | Tầm vận động |
| 17 | Resisted isometric contraction | /rɪˈzɪstɪd ˌaɪsoʊˈmɛtrɪk kənˈtrækʃən/ | Co cơ đẳng trường có kháng trở |
| 18 | Erythrocyte sedimentation rate (ESR) | /ɪˈrɪθroʊˌsaɪt ˌsɛdəmɛnˈteɪʃən reɪt/ | Tốc độ lắng hồng cầu |
| 19 | C-reactive protein (CRP) | /si-riˈæktɪv ˈproʊˌtin/ | Protein phản ứng C |
| 20 | Rheumatoid factor (RF) | /ˈruməˌtɔɪd ˈfæktər/ | Yếu tố dạng thấp |
| 21 | Anticitrullinated protein antibody (ACPA) | /ˌæntaɪsɪˈtrʌlɪneɪtɪd ˈproʊˌtin ˈæntɪˌbɑdi/ | Kháng thể kháng protein citrulline hóa |
| 22 | Human leukocyte antigen (HLA)-B27 | /ˈhjumən ˈlukoʊˌsaɪt ˈæntɪdʒən bi-ˈtwɛnti-ˈsɛvən/ | Kháng nguyên bạch cầu người B27 |
| 23 | Antinuclear antibody (ANA) | /ˌæntaɪˈnukliər ˈæntɪˌbɑdi/ | Kháng thể kháng nhân |
| 24 | Synovial fluid analysis | /sɪˈnoʊviəl ˈfluɪd əˈnæləsɪs/ | Phân tích dịch khớp |
| 25 | Cartilage degradation | /ˈkɑrtələdʒ ˌdɛɡrəˈdeɪʃən/ | Thoái hóa sụn |
| 26 | Subchondral sclerosis | /səbˈkɑndrəl sklɪˈroʊsɪs/ | Xơ cứng dưới sụn |
| 27 | Meniscal degeneration | /məˈnɪskəl dɪˌdʒɛnəˈreɪʃən/ | Thoái hóa sụn chêm |
| 28 | Malalignment | /ˌmæləˈlaɪnmənt/ | Lệch trục |
| 29 | Crepitus | /ˈkrɛpɪtəs/ | Tiếng lạo xạo |
| 30 | Joint space narrowing | /dʒɔɪnt speɪs ˈnæroʊɪŋ/ | Hẹp khe khớp |
| 31 | Osteophyte | /ˈɑstioʊˌfaɪt/ | Gai xương |
| 32 | Kellgren-Lawrence grading | /ˈkɛlɡrən-ˈlɔrəns ˈɡreɪdɪŋ/ | Phân độ Kellgren-Lawrence |
| 33 | Joint aspiration | /dʒɔɪnt ˌæspəˈreɪʃən/ | Chọc hút khớp |
| 34 | Intra-articular injection | /ˈɪntrə-ɑrˈtɪkjələr ɪnˈdʒɛkʃən/ | Tiêm nội khớp |
| 35 | Duloxetine | /duˈlɑksɪˌtin/ | Duloxetine |
| 36 | Osteotomy | /ˌɑstiˈɑtəmi/ | Đục xương sửa trục |
| 37 | Lavage and debridement | /ləˈvɑʒ ænd dɪˈbridmənt/ | Rửa và cắt lọc |
| 38 | Synovitis | /ˌsɪnəˈvaɪtɪs/ | Viêm bao hoạt dịch |
| 39 | Synovial hypertrophy | /sɪˈnoʊviəl haɪˈpɜrtrəfi/ | Phì đại bao hoạt dịch |
| 40 | Bony erosion | /ˈboʊni ɪˈroʊʒən/ | Bào mòn xương |
| 41 | Doppler signal | /ˈdɑplər ˈsɪɡnəl/ | Tín hiệu Doppler |
| 42 | Energy conservation | /ˈɛnərdʒi ˌkɑnsərˈveɪʃən/ | Bảo tồn năng lượng |
| 43 | Joint protection | /dʒɔɪnt prəˈtɛkʃən/ | Bảo vệ khớp |
| 44 | Glucocorticoids | /ˌɡlukoʊˈkɔrtɪˌkɔɪdz/ | Glucocorticoid |
| 45 | Disease-modifying antirheumatic drugs (DMARDs) | /dɪˈziz-ˈmɑdəˌfaɪɪŋ ˌæntaɪruˈmætɪk drʌɡz/ | Thuốc chống thấp khớp thay đổi bệnh |
| 46 | Synovectomy | /ˌsɪnəˈvɛktəmi/ | Cắt bao hoạt dịch |
| 47 | Arthrodesis | /ˌɑrθroʊˈdisɪs/ | Làm cứng khớp |
| 48 | Enthesis | /ˈɛnθəsɪs/ | Điểm bám gân |
| 49 | Syndesmophyte | /sɪnˈdɛzmoʊˌfaɪt/ | Cầu xương |
| 50 | Sacroiliac joint | /ˌseɪkroʊˈɪliæk dʒɔɪnt/ | Khớp cùng chậu |
| 51 | Kyphotic posture | /kaɪˈfɑtɪk ˈpɑstʃər/ | Tư thế gù |
| 52 | Bone marrow edema | /boʊn ˈmæroʊ ɪˈdimə/ | Phù tủy xương |
| 53 | Sacroiliitis | /ˌseɪkroʊˌɪliˈaɪtɪs/ | Viêm khớp cùng chậu |
| 54 | Spa therapy | /spɑ ˈθɛrəpi/ | Liệu pháp spa |
| 55 | Wedge osteotomy | /wɛdʒ ˌɑstiˈɑtəmi/ | Đục xương hình chêm |
| 56 | Comorbidities | /ˌkoʊmɔrˈbɪdətiz/ | Bệnh đồng mắc |
| 57 | Orthosis | /ɔrˈθoʊsɪs/ | Dụng cụ chỉnh hình |
| 58 | Swan neck deformity | /swɑn nɛk dɪˈfɔrməti/ | Biến dạng cổ thiên nga |
| 59 | Psoriatic arthritis (PsA) | /ˌsɔriˈætɪk ɑrˈθraɪtɪs/ | Viêm khớp vảy nến |
| 60 | Crystal-related arthritis | /ˈkrɪstəl-rɪˈleɪtɪd ɑrˈθraɪtɪs/ | Viêm khớp liên quan đến tinh thể |
| 61 | Heberden node | /ˈhɛbərdən noʊd/ | Nốt Heberden |
| 62 | Bouchard node | /buˈʃɑrd noʊd/ | Nốt Bouchard |
| 63 | First carpometacarpal joint (CMC 1) | /fɜrst ˌkɑrpoʊˌmɛtəˈkɑrpəl dʒɔɪnt/ | Khớp bàn-ngón cái |
| 64 | Nociceptive pathways | /ˌnoʊsɪˈsɛptɪv ˈpæθˌweɪz/ | Đường dẫn truyền cảm giác đau |
| 65 | Hyaluronic acid (HA) | /ˌhaɪəljʊˈrɑnɪk ˈæsɪd/ | Axit hyaluronic |
| 66 | Prolotherapy | /ˌproʊloʊˈθɛrəpi/ | Liệu pháp tăng sinh |
| 67 | Platelet-rich plasma | /ˈpleɪtlət-rɪtʃ ˈplæzmə/ | Huyết tương giàu tiểu cầu |
| 68 | Insidious onset | /ɪnˈsɪdiəs ˈɔnˌsɛt/ | Khởi phát âm thầm |
| 69 | Polyarthritis | /ˌpɑliɑrˈθraɪtɪs/ | Viêm đa khớp |
| 70 | Tenosynovitis | /ˌtɛnoʊˌsɪnəˈvaɪtɪs/ | Viêm bao gân |
| 71 | Trigger finger | /ˈtrɪɡər ˈfɪŋɡər/ | Ngón tay cò súng |
| 72 | De Quervain disease | /də kɛrˈvɛn dɪˈziz/ | Bệnh de Quervain |
| 73 | Carpal tunnel syndrome | /ˈkɑrpəl ˈtʌnəl ˈsɪnˌdroʊm/ | Hội chứng ống cổ tay |
| 74 | Buttonhole deformity | /ˈbʌtənˌhoʊl dɪˈfɔrməti/ | Biến dạng cài khuy |
| 75 | Ulnar deviation | /ˈʌlnər ˌdiviˈeɪʃən/ | Lệch trụ |
| 76 | Arthritis mutilans | /ɑrˈθraɪtɪs ˈmjutələns/ | Viêm khớp biến dạng nặng |
| 77 | Hallux valgus | /ˈhæləks ˈvælɡəs/ | Vẹo ngón chân cái |
| 78 | Z deformity of the thumb | /zi dɪˈfɔrməti əv ðə θʌm/ | Biến dạng hình Z của ngón cái |
| 79 | Rheumatoid nodule | /ˈruməˌtɔɪd ˈnɑdʒul/ | Nốt dạng thấp |
| 80 | Scleritis | /sklɪˈraɪtɪs/ | Viêm củng mạc |
| 81 | Pericarditis | /ˌpɛrɪkɑrˈdaɪtɪs/ | Viêm màng ngoài tim |
| 82 | Felty syndrome | /ˈfɛlti ˈsɪnˌdroʊm/ | Hội chứng Felty |
| 83 | Sjögren syndrome | /ˈʃoʊɡrən ˈsɪnˌdroʊm/ | Hội chứng Sjögren |
| 84 | Amyloidosis | /ˌæməˌlɔɪˈdoʊsɪs/ | Bệnh amyloidosis |
| 85 | Methotrexate (MTX) | /ˌmɛθəˈtrɛkˌseɪt/ | Methotrexate |
| 86 | Biologic DMARD (bDMARD) | /ˌbaɪəˈlɑdʒɪk ˈdiˌmɑrd/ | DMARD sinh học |
| 87 | Demyelinating syndromes | /diˈmaɪəlɪneɪtɪŋ ˈsɪnˌdroʊmz/ | Hội chứng mất myelin |
| 88 | Seronegative spondyloarthropathy | /ˈsɪroʊˈnɛɡətɪv ˌspɑndəloʊɑrˈθrɑpəθi/ | Bệnh khớp cột sống huyết thanh âm tính |
| 89 | Reactive arthritis | /riˈæktɪv ɑrˈθraɪtɪs/ | Viêm khớp phản ứng |
| 90 | Uveitis | /ˌjuviˈaɪtɪs/ | Viêm màng bồ đào |
| 91 | Urethritis | /ˌjʊrɪˈθraɪtɪs/ | Viêm niệu đạo |
| 92 | Lumbar lordosis | /ˈlʌmbɑr lɔrˈdoʊsɪs/ | Cong ưỡn cột sống thắt lưng |
| 93 | Thoracic kyphosis | /θəˈræsɪk kaɪˈfoʊsɪs/ | Cong gù cột sống ngực |
| 94 | Enthesitis | /ˌɛnθəˈsaɪtɪs/ | Viêm điểm bám gân |
| 95 | Dactylitis | /ˌdæktəˈlaɪtɪs/ | Viêm ngón |
| 96 | Aortic regurgitation | /eɪˈɔrtɪk rɪˌɡɜrdʒɪˈteɪʃən/ | Hở van động mạch chủ |
| 97 | Osteoporosis | /ˌɑstioʊpəˈroʊsɪs/ | Loãng xương |
| 98 | Vertebral fractures | /vərˈtibrəl ˈfrækʃərz/ | Gãy đốt sống |
| 99 | Bony ankylosis | /ˈboʊni ˌæŋkəˈloʊsɪs/ | Dính xương |
| 100 | Bamboo spine | /bæmˈbu spaɪn/ | Cột sống hình cây tre |
| 101 | Secukinumab | /ˌsɛkjəˈkɪnjəˌmæb/ | Secukinumab |
| 102 | Sulfasalazine | /ˌsʌlfəˈsæləˌzin/ | Sulfasalazine |
| 103 | Asymmetric oligoarthritis | /eɪsɪˈmɛtrɪk ˌɑlɪɡoʊɑrˈθraɪtɪs/ | Viêm ít khớp không đối xứng |
| 104 | Periostitis | /ˌpɛriɑˈstaɪtɪs/ | Viêm màng xương |
| 105 | “Pencil in cup” appearance | /ˈpɛnsəl ɪn kʌp əˈpɪrəns/ | Hình ảnh “bút chì trong cốc” |
| 106 | Leflunomide | /ləˈflunəˌmaɪd/ | Leflunomide |
| 107 | Monosodium urate (MSU) | /ˌmɑnoʊˈsoʊdiəm ˈjʊreɪt/ | Monosodium urate |
| 108 | Calcium pyrophosphate dihydrate (CPPD) | /ˈkælsiəm ˌpaɪroʊˈfɑsfeɪt daɪˈhaɪdreɪt/ | Canxi pyrophosphate dihydrate |
| 109 | Hyperuricemia | /ˌhaɪpərˌjʊrɪˈsimiə/ | Tăng axit uric máu |
| 110 | Erythema | /ˌɛrəˈθimə/ | Đỏ da |
| 111 | Tophi | /ˈtoʊfaɪ/ | Hạt tophi |
| 112 | Colchicine | /ˈkoʊltʃɪˌsin/ | Colchicine |
| 113 | Urate-lowering therapy | /ˈjʊreɪt-ˈloʊərɪŋ ˈθɛrəpi/ | Liệu pháp hạ urat |
| 114 | Urolithiasis | /ˌjʊroʊlɪˈθaɪəsɪs/ | Sỏi tiết niệu |
| 115 | Allopurinol | /ˌæloʊˈpjʊrɪˌnɔl/ | Allopurinol |
| 116 | Xanthine oxidase inhibitor | /ˈzænθin ˈɑksɪˌdeɪs ɪnˈhɪbɪtər/ | Thuốc ức chế xanthine oxidase |
| 117 | Uricosuric agents | /ˌjʊrɪkoʊˈsʊrɪk ˈeɪdʒənts/ | Tác nhân tăng thải axit uric |
| 118 | Febuxostat | /fəˈbʌksoʊˌstæt/ | Febuxostat |
| 119 | Benzbromarone | /bɛnzˈbroʊməˌroʊn/ | Benzbromarone |
| 120 | Jaccoud arthropathy | /ʒɑˈku ɑrˈθrɑpəθi/ | Bệnh khớp Jaccoud |
| 121 | Avascular necrosis | /eɪˈvæskjələr nəˈkroʊsɪs/ | Hoại tử vô mạch |
| 122 | Neuropsychiatric | /ˌnʊroʊˌsaɪkiˈætrɪk/ | Tâm thần kinh |
| 123 | Mononeuritis multiplex | /ˌmɑnoʊnʊˈraɪtɪs ˈmʌltɪˌplɛks/ | Viêm đơn dây thần kinh đa ổ |
| 124 | Myelitis | /ˌmaɪəˈlaɪtɪs/ | Viêm tủy |
| 125 | Antiphospholipid antibody syndrome | /ˌæntaɪˌfɑsfoʊˈlɪpɪd ˈæntɪˌbɑdi ˈsɪnˌdroʊm/ | Hội chứng kháng thể kháng phospholipid |
| 126 | Hematogenous route | /ˌhiməˈtɑdʒənəs rut/ | Đường máu |
| 127 | Staphylococcus aureus | /ˌstæfɪloʊˈkɑkəs ˈɔriəs/ | Tụ cầu vàng |
| 128 | Polymorphonuclear cell | /ˌpɑlɪˌmɔrfoʊˈnukliər sɛl/ | Tế bào đa nhân |
| 129 | Vancomycin | /ˌvæŋkoʊˈmaɪsɪn/ | Vancomycin |
| 130 | Cephalosporin | /ˌsɛfəloʊˈspɔrɪn/ | Cephalosporin |
| 131 | International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) | /ˌɪntərˈnæʃənəl ˌklæsɪfɪˈkeɪʃən əv ˈfʌŋkʃənɪŋ ˌdɪsəˈbɪləti ænd hɛlθ/ | Phân loại Quốc tế về Chức năng, Khuyết tật và Sức khỏe |
| 132 | Adaptive skills | /əˈdæptɪv skɪlz/ | Kỹ năng thích ứng |
| 133 | Self-efficacy | /sɛlf-ˈɛfɪkəsi/ | Tự tin vào năng lực bản thân |
| 134 | Proprioceptive neuromuscular facilitation (PNF) | /ˌproʊprioʊˈsɛptɪv ˌnʊroʊˈmʌskjələr fəˌsɪlɪˈteɪʃən/ | Kỹ thuật tạo thuận thần kinh-cơ cảm thụ bản thể |
| 135 | Aquatherapy | /ˈɑkwəˌθɛrəpi/ | Thủy trị liệu |
| 136 | Isometric exercise | /ˌaɪsoʊˈmɛtrɪk ˈɛksərˌsaɪz/ | Bài tập đẳng trường |
| 137 | Isotonic exercise | /ˌaɪsoʊˈtɑnɪk ˈɛksərˌsaɪz/ | Bài tập đẳng trương |
| 138 | Isokinetic | /ˌaɪsoʊkɪˈnɛtɪk/ | Đẳng động |
| 139 | Resting hand splint | /ˈrɛstɪŋ hænd splɪnt/ | Nẹp nghỉ tay |
| 140 | Thumb-post splint | /θʌm-poʊst splɪnt/ | Nẹp cố định ngón cái |
| 141 | Three-point splint | /θri-pɔɪnt splɪnt/ | Nẹp ba điểm |
| 142 | Kinesiotape | /kɪˌnizioʊˈteɪp/ | Băng dán Kinesio |
| 143 | Transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) | /trænsˈkjuteɪniəs ɪˈlɛktrɪkəl nɜrv ˌstɪmjəˈleɪʃən/ | Kích thích thần kinh điện qua da |
| 144 | Patellar taping | /pəˈtɛlər ˈteɪpɪŋ/ | Băng dán bánh chè |
| 145 | Patellofemoral OA | /pəˌtɛloʊˈfɛmərəl oʊˈeɪ/ | Thoái hóa khớp bánh chè-đùi |
| 146 | Prism glasses | /ˈprɪzəm ˈɡlæsɪz/ | Kính lăng trụ |
| 147 | HAQ (Health Assessment Questionnaire) | /eɪtʃ-eɪ-kju/ | Bảng câu hỏi đánh giá sức khỏe |
| 148 | DAS 28 (Disease Activity Score 28) | /dæs ˈtwɛnti-eɪt/ | Điểm hoạt động bệnh 28 khớp |
| 149 | WOMAC (Western Ontario and McMaster Universities Osteoarthritis Index) | /ˈwoʊˌmæk/ | Chỉ số thoái hóa khớp của các trường đại học Western Ontario và McMaster |
| 150 | CASPAR (Classification of Psoriatic Arthritis) criteria | /ˈkæspər kraɪˈtɪriə/ | Tiêu chuẩn Phân loại Viêm khớp Vảy nến |